De terp voor de afgraving

Boerderijverkoop in 1901: Kavel I is de terp vóór afgraving, a) Het Wapen van Rauwerderhem, b) It stiennen paad, c) het huidige kerkhof, d) Pybinga State, e) de boerderij die Klaas Feites de Haan kocht, f) de Merkepôle.

Terpafgraving

De terpaarde ging in lorriewagentjes, over kleine spoorrails door de Wide Steech, naar de Opslach. Daar werd het in schepen (skûtsjes) geladen. Op de voorgrond fundamenten van een boerderij uit het begin van de jaartelling.

1
1

Vanaf de rivier liep een voetpad naar het oude dorpscentrum op de terp. Die was enkele hectares groot en bood plaats aan boerderijen en woonhuizen, gegroepeerd rondom de Mauritiuskerk. De terpafgraving begon in 1901, na de verkoop van de boerderij die Bote Riemersma huurde van Epke Roos van Bienema, een rijke grootgrondbezitter. Zijn erfgenamen wilden hun nieuwe bezit te gelde maken.

Klaas Feites de Haan kocht de boerderij met het grootste deel van het bijbehorende land. Zijn zoon Taeke liet de oude kop-hals-romp (kavel V) afbreken en bouwde in 1913 voor fl. 13.000 een nieuwe stelp. Die werd voorzien van “electrische lampen met afsluiters door het geheele huis en een kroon in den salon”. Drie generaties De Haan waren er boer tot ze in 1976 de laatste koe molken.

In 2010 kwam het gebouw in gebruik als zorgboerderij (Thomashuis). Op deze plek stond al in de middeleeuwen een boerderij met veel grond en zwanenrechten, wat duidt op een adellijke oorsprong. Vóór de boerderij lag een stuk terpweiland (kavel I) van bijna drie hectare groot. Dat werd voor méér dan fl. 16.000 gekocht door Scholte Zeldenrust, die van terpafgravingen zijn beroep had gemaakt. Terpgrond bracht veel geld op. Vruchtbare terpaarde diende als verbetering van zandgronden, ten behoeve van de landbouw. De mannen van Zeldenrust zijn ruim drie jaar bezig geweest met het afgraven van de terp, want alles gebeurde met de schep.

Het afgegraven stuk terp werd opgedeeld in drie kavels en opnieuw geveild, nu met een totale opbrengst van amper fl. 5.000. Aan de huidige laaggelegen ijsbaan kunnen we zien hoeveel terpgrond er door de afgraving is verdwenen.

Route Midden: vertelpunt 4