Anna’s Hoeve te Flansum

Woonboerderij Learewei 24 – RSC-29

Ligging en grootte

De boerderij was in de 18e eeuw eigendom van de kerk van Rauwerd en had 40 pdm land. In de middeleeuwen lag hier een zijl, in de dijk die Flansum moest beschermen tegen overstromingen vanuit de Middelzee. Pas later werd noordelijker gelegen Hegedyk aangelegd als waterkering.

Eigenaren vóór 1640

Over de vroege geschiedenis van deze boerderij zijn geen gegevens bekend.

Eigenaren na 1640

Juffrouw van Jongestal, getrouwd met grietman Van Vierssen, erfde de boerderij van haar vader. Vermoedelijk was dat Wijbrand van Jongestall, burgemeester van Stavoren.

Gedurende de periode 1718-1818 had de kerk van Rauwerd deze boerderij in eigendom en waren er weinig wisselingen in de huurders. Gebruiker van 1728 tot 1768 was Pyter Gerbens. Deze was getrouwd met Lolkje Wiarda, van een bekende boerenfamilie in deze omgeving. De opvolger Hette Pyters was hun zoon.

In 1814 verkochten de kerkvoogden de boerderij, omdat er geld nodig was voor een nieuw kerkgebouw in Rauwerd. Het meeste land bleef bij de boerderij, doch twee stukken weiland kregen een andere eigenaar.

De familie Dotinga

In de omgeving van Rauwerd bezaten de Dotinga’s diverse boerderijen en veel landerijen. P. (Pieter Thomas?) Dotinga kocht de boerderij in 1814, met 35 pdm land. Gebruiker werd zijn zoon Thomas Dotinga. In 1838 en 1850 zien we de naam Durk Siderius als gebruiker. Hij was een zoon van Aafke Dotinga (getrouwd met J. Siderius), die toen eigenaar was.

Bewoners na 1858

De fam. Siderius bleef hier tot 1858. Daarna volgden talrijke bewoners, zoals Ruurd Lantema omstreeks 1859, Klaas Buwalda tot 1863, Albert Bouwhuis van 1872 tot 1877 en Jochum de Boer omstreeks 1879. Verder Jan van der Meer omstreeks 1885, Durk Vallinga in 1895 en Frans Boersma vanaf 1911.

Vóór de aanleg van de Learewei (in 197x) stond deze boerderij erg afgelegen, midden in de weilanden. In feite waren de huurders in afwachting van hun volgende boerderij, liefst groter en vooral op een beter bereikbare plek.

Aankoop van boerderij door Pieter Hellinga

In 1932 vindt plaats: ‘de verkoop van de sathe en landen, stelphuizinge, stalling voor dertien koeien, acht hokkelingen en twee paarden, varkenshok, enzovoorts, met 11.51 ha land, in gebruik bij J.R. Jaarsma’. De hoogste bieder was Pieter Hellinga, van de naastgelegen boerderij Heloma (RFC-43). Hellinga was ook de naamgever van deze boerderij, genoemd naar zijn vrouw Anna. In 1933, nog maar kort na de aankoop, kwam zij namelijk te overlijden.

Ook na de wisseling van eigenaar bleef de afgelegen boerderij een soort doorgangshuis. Hellinga’s dochter Griet, getrouwd met Jelle van der Velde, woonde er een paar jaar. Zij vertrokken in 1943 naar de boerderij van de familie van der Velde (RSC-34) te Flansum. Zoon Sietse Hellinga was daarna enkele jaren boer. Hij verhuisde in 1950, eveneens naar een grotere boerderij.

In 1950 kwamen Hendrik en Leentje Stiksma naar Flansum en zij waren hier boer tot 1962. Zoon Age Stiksma vertelt: “mijn ouders kwamen uit Twijzel en konden de boerderij van Pieter Hellinga huren, omdat diens zoon Sietse verhuisde naar de boerderij van de kerk (aan de Snitserdyk) en de afgaande huurder Jan van der Velde naar de boerderij Hegedyk 21 vertrok. De ingewikkelde driehoeksruil was mogelijk doordat de erven Hoekstra, die toen aan de Hegedyk woonden, gingen rentenieren. Zij waren namelijk familie van Hendrik Stiksma”.

Tot ver in de jaren ‘60 lag de boerderij afgelegen, zonder een goede ontsluitingsweg. Er was alleen een pad door het weiland vanaf de Flânsumerdyk, waar ze de melkbussen naar toe moesten brengen. Age Stiksma: “Als je in de herfst of de winter van huis ging op klompen of laarzen, verruilde je die bij de weg voor je schoenen”.

De laatste boer was Geert Hellinga

In 1962 werd Geert Hellinga, een andere zoon van Pieter, de laatste boer op deze plek. Vanwege de ruilverkaveling werd de (te kleine) boerderij gesaneerd en kwam het land bij andere boerderijen. De stelp kreeg een bestemming als woonboerderij, waar Geert en Neel zelf nog hebben gewoond tot 1985.

Situatie 2021: Adres Learewei 24. Stelp sinds ca. 1970 in gebruik als woonboerderij.

Bronnen: Stemkohier 1640, Boek ‘Flânsum’ door Sjoke Brunia-de Wolff, www.hisgis.nl