Oorspronkelijk was de Jirnsumersyl een houten sluis (zijl) in een dam, die het opstuwend zeewater vanuit de Middelzee moest tegenhouden. Die middeleeuwse keerdijk kreeg de naam Nije Daam, wat suggereert dat er een eerdere dam moet zijn geweest. De Nijdam’s (afkomstig van de nabij gelegen boerderij Nijdamstra State) ontlenen er hun familienaam aan. Al in 1477 was de houten sluis eigendom van de stad Leeuwarden, die belang had bij een onbelemmerde aanvoer over water.
De Boarn maakte deel uit van de belangrijkste scheepvaartroute door Friesland en op deze plek moesten de schippers tolgeld betalen. Ook het landverkeer, dat de kruin van de Leppedyk gebruikte, kwam hier langs. In 1544 besloot het centraal gezag van Friesland de “rywech” te verplaatsen van Leppedyk naar Himdyk, waarna het (toen nog geringe) verkeer de westelijke oever van de Boarn zou volgen.
In de loop der tijd is op deze plek veel verbouwd en veranderd. Volgens een gedenksteen onder de oude brug “legde de Stadt Leeuwarden dese zijl in 1740”. Rond die tijd duikt ook de naam op van Pyter Zijlman, de herbergier op de Jirnsumersyl. Een gedichtje herinnert daaraan:
“In de ijsberg van Pyt aan het water, drinken we ons een kater.
Maar twee stuivers de kan, bij Pyt Zijlman”.
De herberg, die hier eeuwenlang heeft gestaan, was alom bekend als ijsherberg en veilinglocatie voor verkopingen van hout en schepen. Grouster kooplieden stalden er hun paarden en rijtuigen, in tijden dat er nog geen verharde weg naar Grou lag.
De sluis was in gebruik tot 1884, toen het waterpeil gelijk getrokken werd en hij zijn functie verloor. De provincie nam het hele complex van de stad over, ruimde de sluis, sloopte de herberg, verbreedde het vaarwater en bouwde een grote ijzeren draaibrug.