Terug naar hoofdstuk    Naar homepage

De Indian motorfiets van Sijmen Schoustra
De fabriek van Indian werd in het jaar 1901 te Springfield USA opgericht. Twaalf jaar later was Indian uitgegroeid tot 's-werelds grootste producent van motorfietsen. De Nederlandse import van (diverse merken) Amerikaanse motorfietsen kwam vlak voor de eerste wereldoorlog op gang.

In de beginperiode, tot 1906, was voor een motorvoertuig geen registratie vereist. Wel had de berijder een rij-vergunning nodig. Van 1906 t/m 1949 moest de eigenaar bij de provinciale overheid een persoonlijk nummer laten registreren en dat op zijn motorvoertuig(en) aanbrengen.

In Friesland begonnen deze nummers met een B. In 1909 waren er volgens de statistieken 3.047 motorfietsen in ons land. In 1914, toen de eerste wereldoorlog begon, telde Nederland officieel al 6.754 motorfietsen en 4.684 automobielen.

 Advertentie voor de Indian Scout, die toen fl. 875,- kostte

Nederland was het eerste land met nationale nummerborden. Dit systeem werd ingevoerd in 1898 en men noemde het rijvergunningen. De eerste reeks liep van 1 t/m 14 doch telde maar 13 nummers, want het gekkengetal 11 werd overgeslagen...
Op 8 augustus 1899 was de eerste reeks opgelopen tot 168. Zeven jaar later was nummer 2065 de laatste rijvergunning. Vanaf toen moest de bestuurder een rijbewijs hebben en de auto een nummerbewijs met nummerplaten waaraan men kon zien in welke provincie het voertuig geregistreerd stond. De nummerbewijzen waren persoonsgebonden.
Het huidige kentekensysteem werd in 1951 ingevoerd en de eerste nummerplaat was ND-00-01. De witte letters op een blauwe ondergrond bleven t/m 1976 in gebruik. Met ingang van 1977 stapte men over op geel met zwarte letters.










Zowel het nummerbewijs (B 4525) als het rijbewijs werden afgegeven door de provinciale overheid te Leeuwarden.

De papieren van Sijmen Schoustra zijn gedateerd op 15 juli 1921.

Sijmen Schoustra (1897-1960) werd geboren in Irnsum, waar hij zijn hele leven heeft gewoond en boer werd op Nij Pybinga op'e Tsjerkebuorren. In mei 1922 trouwde hij met Afke de Haan.

Van zijn motorfiets zijn geen foto's bewaard gebleven. Het enige wat zeker is "dat hij sa'n reade Indiaan hie", zoals dit merk in de volksmond werd genoemd. De motor is (naar alle waarschijnlijkheid) nieuw gekocht bij Edse Wiersma in de zomer van 1921. Later dat jaar werd hij voor fl. 1100,- verzekerd bij de OBAS. Op basis van het jaar van aanschaf en de verzekerde waarde moet het vrijwel zeker een Indian Scout zijn geweest. In 1927 werd de verzekerde waarde van fl. 800,- verlaagd tot fl. 300,- en in december 1928 werd de verzekering geroyeerd. Kort daarvoor is de Indian vermoedelijk verkocht.
Sijmen Schoustra, foto gemaakt rond 1916
Een Indian Scout, model 1920
 In 1920 kwam Indian met een regelrechte bestseller op de markt, de "kleine" Indian Scout van 600 cc, met zijn 5-7 pk zuinig en snel voor zijn tijd. Importeur Stokvis verkocht in de periode 1920-1928 vele duizenden van deze Scouts. (Daarvoor was de 1000 cc Powerplus het meest verkochte model van dit merk).
In 1924 reden er bijna 37.000 motorfietsen in Nederland, doch in de jaren daarna daalden de verkopen fors. Het nieuwe was er af en wie het zich kon veroorloven stapte over op een auto. De invoering van de wegenbelasting in 1927 zorgde ook voor een daling van de verkoop van motorfietsen.

De lijst van meest verkochte motorfietsen werd in 1928 aangevoerd door Indian met 4.837 stuks. Nummer 2 was Harley-Davidson met 4.426 stuks. Later zou Harley zijn concurrent Indian in populariteit voorbijstreven.
Een Indian Scout van 1921 gefotografeerd bij Tjaarda Oranjewoud.

De onkosten van de Indian

Twee keer per jaar kreeg Sijmen Schoustra een nota van Edse Wiersma, de plaatselijke handelaar in "Rijwielen Motoren en Automobielen". Hier volgen de kosten van jan 1924 t/m juni 1926:

4 feb 1924: motor en smeerinrichting nagezien, EW 3 uur loon fl. 3,-.
22 feb 1924: een nieuwe riemverbinder fl. 1,10.
6 mrt 1924: 2 bus benzine fl. 5,- + een bus olie fl. 4,-.
16 mei 1924: een magneet manet met buiten- en binnenkabel fl. 6,50 + een veer fl. 0,25 + een handremkabel binnen en buiten fl. 2,25 + EW 3 uur loon fl. 3,- + Doeke 1,5 uur loon fl. 1,125.
sep 1924: een bus benzine fl. 1,80 + een bus benzine fl. 1,80 + een bus olie fl. 4,- + remmen nagezien Doeke 2 uur loon fl. 1,50.
nov 1924: 2 bus benzine fl. 3,60.
3 apr 1925: 23 liter benzine fl. 5,29 + 5 liter olie fl. 4,-.
mei 1925: dunlop motorriem met verbinder fl. 9,50.
juli 1925: een motorremrubber fl. 1,50 + Doeke 1/2 uur loon fl. 0,35.
aug 1925: nieuwe binnenband fl. 5,50 + nieuwe ketting fl. 10,- + een schakel fl. 0,60 + motor nagezien EW 3 uur loon fl. 3,- + Doeke 2 uur loon fl. 1,40 + 24 liter benzine fl. 5,52 + 5 liter olie fl. 4,-.
21 feb 1926: 20 liter benzine fl. 4,20.

Nota voor Indian reparaties en benzine uit januari 1926
Naar boven
www.irnsum.nl : de website over de dorpshistorie van Jirnsum