|
|
Dorpsbeschrijving - Irnsum in het jaar 1786 |
| RAUWERDERHEM: Door deeze Grieteny loopt de algemeene Friesche rydweg naar Overyssel, te weeten van Leeuwarden op Rauwerd en Irnsum, en van daar over de Schouw, Ackrum, ’t Heerenveen en Wolvega op Steenwyk. In ’t Zuiden van deeze Grieteny ligt een vischryk water, de Brekken genoemd, waarin de meeste wateren deezer landstreek samen komen, om zo voorts door de Zoolsterzyl onlast te worden. |
 |
| De laagheid deezer landstreek maakt dezelve meerendeels onbekwaam tot den akkerbouw, en ook op veele plaatsen tot Weilanden, vooral in ’t Zuiden, alwaar de meeste landeryen alleen tot mieden of hooilanden
konnen dienen, ten zy dezelve, door middel van bepolderinge, droog werden gehouden, gelyk men meer en meer, tot groot voordeel van huurders en eigenaars niet alleen, maar ook van ’s Lands kasse, begint in ’t werk te
stellen. Inmiddels worden de hoogere landen deezer Grieteny voor den beste weidlanden onzer geheele Provincie gehouden. |
 |
IRNSUM: Hier is eene neerige buurt, door welke de meergemelde rydweg naar de Schouw loopt; en in het Oosten naby deeze buurt heeft men het algemeene vaarwater der groote schepen, die van Leeuwarden, door de
Lemmer of Stavoren, naar andere Provincien willen. De Kerk deezes dorps is geheiligd aan St. Markus (red: de patroonheilige van de eerste kerk op de terp was Sint Mauritius), en de stemdraagende plaatsen, onder hetzelfe behoorende, zyn 24 in getal. |
| Verscheidenen buurten van naame behooren ‘er insgelyks toe: want behalven de eigenlyk gezegde Kerkbuurt, die niet zeer groot is, en de reeds gemelde aanzienlyke buurt, ten Oosten van de Kerk, vindt men ‘er,
in ’t Zuiden, de buurtjes Vierhuizen, Abbenwier, met de daarby gelegen Abbenwiersterzyl, Foutebuuren en ’t huis de Winkel, niet verre van de Schouw, alwaar, in den jaare 1672, eene Schans werd aangelegd, om den
Munsterschen den weg naar Leeuwarden af te snyden. Ten Noordoosten deezes dorps heeft men de Irnsumer zyl, alwaar de zogenoemde riviertjes de Grouw, Muzel en Boorn by elkanderen komen. Deeze zyl is eene uitwatering van Oostergo, door welke hetzelve zyn water in de Zevenwouden, door twee, zich derwaards openende, vloeddeuren, kan lossen. Doch als het water in de Wouden hoger is dan in Oostergoo, zo sluiten zich die deuren vanzelfs, en beletten den terugloop in Oostergo; beweerende dit kwartier, van ouds het recht bezeten te hebben, om door deeze zyl zyn water te mogen lossen, zonder iets te rug te ontvangen. Voorts loopt van Irnsumerzyl Zuidwaarts de Leppedyk, door Utingeradeel, en deeze belet den loop van het Woudwater in Ydaarderadeel. De Stad Leeuwarden bezit de geregtigheid zo van deeze Zyl als van de Schouw, en verpacht hetzelver voordeelen. |
|
| Bron: "Hedendaagsche Historie of Tegenwoordige Staat van Friesland" Herdruk, deel II, blz. 321.
Deze uitgave verscheen voor het eerst in de jaren 1785-1789. Het monumentale werk (3.000 pagina's tekst over Friesland) maakte deel uit van de "Hedendaagsche Historie of Tegenwoordige Staat van Alle Volkeren"
waarmee men reeds in 1729 was begonnen... |
|
www.irnsum.nl : de website over de dorpshistorie van Jirnsum |